4 cách nhận biết Phân của trẻ ăn dặm bình thường và bất thường

1. Phân của trẻ ăn dặm thế nào là bình thường?

Ăn dặm được xem là giai đoạn chuyển từ chế độ ăn hoàn toàn bằng sữa mẹ hoặc sữa công thức sang chế độ ăn có thức ăn đặc hơn như cháo, súp, bột… Khi đó phân của trẻ ăn dặm sẽ có những thay đổi đáng kể so với giai đoạn trước. Cụ thể như sau:

1.1. Số lần đi ngoài của trẻ khi ăn dặm

Số lần đi ngoài của trẻ khi ăn dặm sẽ thay đổi tuỳ thuộc vào từng thời kỳ ăn dặm. Nếu như trước đây bé có thể đi đại tiện từ 3 – 4 lần/ngày, thì bây giờ bé có thể đi khoảng 1 – 2 lần/ngày, đôi khi có ngày không đi lần nào.

Khi trẻ mới chuyển sang giai đoạn ăn dặm, để hệ tiêu hoá của con không phải chịu áp lực lớn, ba mẹ chỉ nên bổ sung các loại thức ăn dặm dạng lỏng, giúp hệ tiêu hoá của bé quen dần với thức ăn đặc.

1.2. Đặc điểm bình thường của phân trẻ ăn dặm

Khi mới bắt đầu chế độ ăn dặm, hệ tiêu hoá của trẻ vẫn chưa làm quen với các loại thức ăn mới. Vì thế, trong những ngày đầu, phân của trẻ ăn dặm thường có hiện tượng sống phân, nghĩa là trẻ ăn gì thì sẽ đi ngoài ra thứ đó. 

Chẳng hạn như nếu trẻ ăn cháo có rau xanh thì trong phân sẽ có lợn cợn rau. Hoặc nếu trong bữa ăn có thực phẩm chứa nhiều chất xơ, phần thức ăn đó có thể vẫn còn nguyên vẹn trong phân của trẻ.

Độ rắn/lỏng và màu sắc phân của trẻ sẽ phụ thuộc nhiều vào bữa ăn hôm trước. Vì vậy các bậc phụ huynh không cần quá lo lắng khi trẻ đi ngoài phân xanh hoặc phân không mịn như khi trẻ chỉ bú sữa.

Đồng thời, khi trẻ đã quen với chế độ ăn dặm gồm rau củ, thịt, cá thì phân của bé sẽ có mùi khá khó chịu, nặng mùi hơn so với lúc chỉ bú sữa mẹ. Lúc này phân cũng sẽ đặc hơn giai đoạn trước đó.

Dấu hiệu phân bình thường của trẻ ăn dặm

2. Trẻ ăn dặm đi ngoài thế nào là bất thường?

Nếu phân của trẻ ăn dặm có các đặc điểm kể trên, điều này có nghĩa chế độ dinh dưỡng mà mẹ đang áp dụng cho bé là phù hợp. Tuy nhiên nếu bé ăn dặm đi ngoài có các dấu hiệu sau thì mẹ cần lưu tâm ngay nhé:

2.1. Trẻ đi ngoài nhiều lần/ngày

Ở giai đoạn mới bắt đầu ăn dặm, bé có thể gặp tình trạng đi đại tiện nhiều lần trên ngày và kéo dài, phân lỏng, khiến trẻ bị mệt mỏi. Nguyên nhân của tình trạng này có thể là do chế độ ăn dặm chưa phù hợp, thực phẩm có vấn đề hoặc liều lượng cho khẩu phần ăn chưa đúng. Lúc này mẹ cần phải chú ý hơn và nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để tìm ra nguyên nhân cụ thể và cách chấm dứt tình trạng này nhanh nhất.

Ngoài ra, trong nhiều trường hợp trẻ bị đi ngoài nhiều lần/ngày có thể do bị mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Khi đó nên nên điều chỉnh lại thực đơn ăn dặm của trẻ, chú ý bổ sung đầy đủ các nhóm chất chính bao gồm chất đạm, tinh bột, vitamin và khoáng chất.

Tốt nhất, ba mẹ nên thay đổi thực đơn ăn dặm đa dạng cho bé, đồng thời chú ý theo dõi xem bé có bị dị ứng với loại thực phẩm nào hay không.

Trẻ bị đi ngoài nhiều lần trong ngày có thể do chế độ ăn dặm chưa phù hợp

2.2. Phân của trẻ ăn dặm có mùi chua

Với trẻ ăn dặm bị đi ngoài nhiều lần trong ngày thường có mùi phân chua do đường ruột bị kích ứng, dẫn đến không tiêu hoá hết lượng thức ăn đã nạp vào. Hiện tượng này là hoàn toàn bình thường nếu như trẻ vẫn tăng cân đều.

Thế nhưng nếu phân của trẻ ăn dặm có mùi chua kéo dài, mặc dù phụ huynh đã khắc phục các nguyên nhân trên. Đồng thời trẻ có các biểu hiện kèm theo như sụt cân, phân chua và tiêu chảy, trẻ mệt mỏi… Đây có thể là dấu hiệu trẻ đang bị rối loạn tiêu hoá. Lúc này ba mẹ cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ để kiểm tra và có biện pháp điều trị kịp thời.

2.3. Phân có màu lạ

Màu phân của trẻ ăn dặm cũng có thể cho ba mẹ biết những dấu hiệu bất thường mà trẻ đang gặp phải. Ví dụ như:

• Phân của trẻ có màu cam do thức ăn không được tiêu hoá hết, trộn lẫn vào nhau.

• Phân có màu đen do lượng sắt bị dư thừa không hấp thu được, nếu như mẹ đang bổ sung thêm sắt cho bé.

• Phân của bé có dính màu đỏ nếu như trước đó mẹ không hề cho bé ăn các thực phẩm màu đỏ như, cam như cà chua, cà rốt, dưa hấu… thì mẹ cần xem xét cẩn thận vì rất có thể bé bị đại tiện ra máu.

• Màu phân nhạt có thể là biểu hiện của bệnh vàng da hoặc các bệnh liên quan đến gan, túi mật.

• Phân có màu xanh lá cây có thể là một dấu hiệu cho thế bé dung nạp quá nhiều lactose – một loại đường tự nhiên có trong sữa.

Màu sắc của phân giúp phản ánh các vấn đề bất thường

2.4. Trẻ ăn dặm bị táo bón

Một số biểu hiện bất thường khác có thể biểu hiện qua phân khi trẻ ăn dặm đó là tình trạng táo bón. Khi đó trẻ không thể đi ngoài đều đặn hàng ngày, thậm chí có khi phải từ 2 – 3 ngày trẻ mới đi một lần, mỗi lần đại tiện bé phải “rặn” mới đi được.

Nguyên nhân của tình trạng này là do bé bị cho ăn quá nhiều hoặc chủ yếu ăn các loại thực phẩm khó tiêu, ít chất xơ. Để cải thiện tình trạng táo bón của trẻ, mẹ cần tăng lượng rau xanh và thực phẩm giàu chất xơ trong khẩu phần ăn dặm của trẻ.

Trên đây là các thông tin bổ ích xoay quanh vấn đề phân của trẻ ăn dặm. Thông qua việc quan sát phân sẽ giúp ba mẹ theo dõi tình trạng sức khoẻ và đánh giá xem chế độ ăn dặm hiện tại đã phù hợp với con hay chưa.