Bổ sung vitamin D cho trẻ như thế nào mới đúng và đủ?

1. Nhu cầu vitamin D của trẻ theo độ tuổi

Vitamin D là một vi chất dinh dưỡng quan trọng đối với cơ thể, đặc biệt là trẻ nhỏ. Bởi vì vitamin D giúp hỗ trợ hệ xương, răng phát triển khoẻ mạnh, nâng cao hệ miễn dịch, hỗ trợ phòng ngừa nguy cơ còi xương, chậm phát triển của trẻ nhỏ.

Chính vì vậy, bổ sung vitamin D cho trẻ là một việc làm cần thiết và quan trọng mà các ba mẹ không nên bỏ qua. 

Nhu cầu vitamin D ở mỗi trẻ sẽ không giống nhau, phụ thuộc chủ yếu vào độ tuổi của bé. Tham khảo nhu cầu khuyến nghị của Viện nghiên cứu Y học Hoa Kỳ (IOM, 2011) trong những năm qua, Viện Dinh dưỡng Quốc gia đã đưa ra nhu cầu vitamin D khuyến nghị cho các lứa tuổi như sau:

Trẻ dưới 1 tuổi bú mẹ hoàn toàn hoặc bú mẹ một phần (cần uống kèm sữa công thức) cần khoảng 400 IU/ngày, bắt đầu vài ngày sau khi sinh.

• Nếu trẻ bú nhiều hơn 900 ml sữa (sữa mẹ và/hoặc sữa công thức) mỗi ngày thì không cần bổ sung thêm vitamin D.

• Trẻ bú ít hơn 900ml sữa/mỗi ngày, tổng lượng vitamin D cần bổ sung là 400 IU/ngày, khi đó ba mẹ cần tham khảo ý kiến bác sĩ về lượng vitamin cần bổ sung thêm cho trẻ.

Trẻ từ 1 tuổi trở nên cần bổ sung vitamin D từ 600 - 1000 IU/ngày. 

Đặc biệt, với những trẻ có nguy cơ cao thiếu vitamin D hoặc mắc một số bệnh mạn tính có thể cần bổ sung vitamin D với hàm lượng cao hơn và theo chỉ định của bác sĩ.

Bổ sung vitamin D giúp trẻ phát triển cao lớn

2. Trẻ nào có dễ có nguy cơ thiếu vitamin D?

Cũng theo thống kê từ Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho thấy, có khoảng 62,1% trẻ em thành thị và 53,7% trẻ em nông thôn có các dấu hiệu thiếu vitamin D từ nhẹ đến nặng.

Trong đó, một số trẻ sẽ có nguy cơ thiếu vitamin D cao hơn những trẻ khác, điển hình như:

• Trẻ sinh non, trẻ có cân nặng sơ sinh dưới 2,5kg, 

• Trẻ không được tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, nhất là trong những tháng mùa đông

• Trẻ không được bú mẹ hoặc bú mẹ hoàn toàn, nhưng lượng vitamin D trong sữa mẹ thấp do mẹ ít tiếp xúc với ánh nắng hoặc có tình trạng thiếu vitamin D trong quá trình mang thai.

• Trẻ mắc các bệnh nhiễm khuẩn như viêm đường hô hấp, sởi, rối loạn tiêu hoá kéo dài…

• Trẻ mắc hội chứng kém hấp thu ở ruột.

• Trẻ em phải sinh sống ở vùng núi cao, nhiều sương mù, nhà ở chật chội, thiếu ánh sáng mặt trời…

• Trẻ nhỏ bị thừa cân, béo phì hoặc chế độ ăn không cung cấp đủ vitamin D và thiếu chất béo.

Đối với những trường hợp này, ba mẹ cần có kế hoạch bổ sung vitamin D cho bé phù hợp và kịp thời.

Trẻ sinh non có nguy cơ thiếu vitamin D cao hơn trẻ sinh đủ tháng

3. Có những cách bổ sung vitamin D cho trẻ như thế nào?

Vitamin D chủ yếu gặp ở 2 dạng chính là vitamin D2 và vitamin D3, trong khi vitamin D2 được cung cấp từ các loại thức ăn vào cơ thể, thì ánh nắng mặt trời sẽ giúp cơ thể tổng hợp vitamin D3. 

Vitamin D phần lớn được tổng hợp dưới da dưới xúc tác của bức xạ tia cực tím từ ánh nắng mặt trời (tia UV-B) chiếm khoảng 80-90% và khoảng 10-20% đến từ chế độ ăn uống.

Chính vì thế, để bổ sung vitamin D cho bé hiệu quả, ba mẹ cần tham khảo 3 con đường chính sau:

3.1. Hướng dẫn tắm nắng đúng cách

Tắm nắng là phương pháp bổ sung vitamin D cho trẻ không thể bỏ qua, vì như đã trình bày ở trên, bức xạ tia cực tím có khả năng tổng hợp vitamin D3 chiếm đến 80% lượng vitamin D cần thiết cho cơ thể.

Theo đó, vitamin D được tổng hợp trên da thông qua quá trình quang hợp, vì trên da người có chứa hợp chất 7-dehydrocholesterol là tiền chất của vitamin D. Khi ánh nắng chiếu vào da, tia UVB sẽ phá vỡ liên kết phân tử 7-dehydrocholesterol, từ đó chuyển thành vitamin D3.

Vì thế, trẻ có thể tổng hợp vitamin D khi da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Lượng vitamin D hấp thu được khi tắm nắng sẽ phụ thuộc vào các yếu tố như: thời gian trẻ ở ngoài trời, mùa trong năm…

Theo các bác sĩ chuyên khoa Nhi, ánh nắng mặt trời có lượng bức xạ tia cực tím mạnh nhất là từ 10 giờ sáng đến 3 giờ chiều và đây là khoảng thời gian trẻ hấp thu được nhiều vitamin D nhất. Tuy nhiên, đây lại không phải là thời điểm thích hợp để tắm nắng vì sẽ làm tăng nguy cơ ung thư da cho trẻ.

Mặt khác theo Viện Nhi khoa Hoa Kỳ (viết tắt: APP) khuyến cáo trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi cần tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời. Vì mức độ tiếp xúc với ánh nắng mặt trời an toàn để chuyển  vitamin D vẫn chưa được nghiên cứu rõ ràng.

Vì vậy, hiện nay phương pháp tắm nắng giúp tổng hợp vitamin D cho trẻ vẫn chưa đưa ra được kết luận chính xác nhất về thời điểm tắm nắng và khoảng thời gian phù hợp.

Tuy nhiên, đa số các chuyên gia đều khuyên rằng, ba mẹ có thể bổ sung vitamin D cho bé bằng cách tắm nắng từ 15 - 20 phút vào trước 8 giờ sáng hoặc sau  4-5 giờ chiều. Bởi vì dù đây không phải là thời điểm giúp cơ thể tổng hợp được nhiều vitamin D nhất, nhưng là thời điểm thích hợp nhất để trẻ vừa có thể tổng hợp được vitamin D, vừa không gây hại cho làn da của trẻ.

Ánh nắng giúp cơ thể tổng hợp vitamin D3

3.2. Chế độ dinh dưỡng bổ sung vitamin D

Cung cấp vitamin D thông qua chế độ ăn uống cũng là nguồn bổ sung vitamin D quan trọng cho trẻ. Tuy nhiên loại vitamin này lại không được tìm thấy nhiều trong các loại thực phẩm.

Dưới đây là danh sách một số loại thực phẩm chứa vitamin D mà bạn có thể thêm vào thực đơn của trẻ:

• Cá hồi: 102 IU/30g

• Sữa chua: 80 IU/180g

• Sữa nguyên chất, ít chất béo: 49 IU/60 ml

• Lòng đỏ trứng: 10 IU/ một nửa lòng đỏ trứng.

Mỗi loại thực phẩm sẽ chứa một lượng vitamin D khác nhau, tùy thuộc vào khẩu vị, độ tuổi của mỗi bé mà ba mẹ có thể ước tính hàm lượng dinh dưỡng phù hợp cho con.

3.3. Sử dụng thực phẩm chức năng bổ sung vitamin D cho trẻ

Hiện nay, trên thị trường có khá nhiều loại thực phẩm chức năng bổ sung vitamin D cho trẻ, với nhiều dạng dùng khác nhau như viên nén, dung dịch, viên nang, viên nhai… Hầu hết các sản phẩm này đều đảm bảo đầy đủ lượng vitamin D cần thiết cho trẻ trong một ngày. Tuy nhiên khi sử dụng các sản phẩm này, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ về liều dùng, thời gian dùng phù hợp với trẻ và lựa chọn các thương hiệu đảm bảo nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, có uy tín trên thị trường.

Ba mẹ có thể bổ sung vitamin D cho trẻ qua đường uống

Trên đây là các thông tin cần thiết về cách bổ sung vitamin D cho trẻ. Nói chung, các ba mẹ nên nhờ đến sự tư vấn của các bác sĩ chuyên khoa dinh dưỡng, để đảm bảo bổ sung đầy đủ lượng vitamin D cần thiết cho sự phát triển của trẻ nhỏ.