Làm sao để con cao lớn, nỗi băn khoăn hàng đầu của bậc phụ huynh

1. Các yếu tố ảnh hưởng đến chiều cao của trẻ

1.1. Yếu tố di truyền ảnh hưởng đến chiều cao của trẻ

Yếu tố di truyền chính là 1 trong những nhân tố quan trọng ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và chiều cao của trẻ. Tuy nhiên bên cạnh yếu tố di truyền thì chế độ dinh dưỡng là sinh hoạt hàng ngày lại mang tính quyết định, và tác động lớn đến sự phát triển chiều cao của trẻ.

Theo nghiên cứu thì trẻ sẽ chịu ảnh hưởng khoảng 23% từ các yếu tố di truyền (gen của bố mẹ, ông bà nội, ông bà ngoại). Yếu tố dinh dưỡng sẽ quyết định 32%, chế độ sinh hoạt và rèn luyện chiếm khoảng 20%. Còn lại là những tác động khác từ môi trường, bệnh lý, chế độ nghỉ ngơi,...

Chế độ dinh dưỡng hợp lý là nhân tố quyết định chiều cao của trẻ

1.2. Chế độ dinh dưỡng của người mẹ trong thời kỳ mang thai và nuôi con bằng sữa

Trong giai đoạn mang thai, và cho con bú chế độ dinh dưỡng của người mẹ ảnh hưởng rất nhiều đến thể trạng và chiều cao sau này của trẻ. Nếu thai phụ bổ sung thiếu Canxi hoặc vitamin D, trẻ sau này sẽ có nguy cơ cao bị suy dinh dưỡng, thấp còi hoặc chậm phát triển chiều cao. Chính vì vậy trước và trong thời kỳ mang thai, giai đoạn nuôi con bằng sữa, người mẹ phải ăn uống đầy đủ chất, đa dạng hóa nguồn thực phẩm để tráng gây thừa hoặc thiếu các nhóm chất.

Ngoài ra các sự cố trong giai đoạn thai sản như sinh non, dọa sảy thai, suy thai cũng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến chiều cao sau này của trẻ.

1.3. Chế độ dinh dưỡng hàng ngày 

Chế độ ăn uống nhiều đạm, không bổ sung sữa, quá nhiều chất béo và tinh bột nhưng lại thiếu vitamin và chất xơ từ rau củ. Điều này có thể làm mất cân bằng giữa các nhóm dưỡng chất khiến trẻ chậm tăng trưởng chiều cao.

2. Làm sao để con cao lớn?

2.1. Chế độ dinh dưỡng hàng ngày

Làm sao để con cao lớn nhất? là câu hỏi của rất nhiều bậc phụ huynh. Bên cạnh yếu tố di truyền thì chế độ dinh dưỡng chính là nhân tố chính quyết định đến chiều cao sau này của trẻ (chiếm đến 32%). 

Chế độ dinh dưỡng cần được quan tâm ngay khi bé còn đang nằm trong bụng mẹ. Trong giai đoạn thai nghén, thai phụ cần chú ý bổ sung các nhóm thực phẩm giàu calci, phospho, kẽm như hải sản, rau bina, các loại hạt và ngũ cốc. Nhằm bổ sung các dưỡng chất cho sự hình thành và phát triển khung xương của thai nhi, tạo tiền đề cho sự phát triển chiều cao sau này của bé.

Ngoài giai đoạn bào thai, các bậc phụ huynh cũng cần lưu ý quan tâm đến chế độ dinh dưỡng của trẻ trong suốt quá trình phát triển của con, đặc biệt là giai đoạn từ 0 đến 3 tuổi, và giai đoạn dậy thì. Trong các nhóm dưỡng chất thì Canxi, Vitamin D, Phospho, Kẽm, Sắt,... là những nhân tố chính trong việc tăng trưởng chiều cao. Các nguyên tố vi lượng này được tìm thấy nhiều trong trứng, sữa, các loại thịt đỏ, chế phẩm từ sữa. 

Chế độ dinh dưỡng hợp lý giúp trẻ phát triển tối đa chiều cao

2.2. Vận động, tập luyện thể dục thể thao 

Việc rèn luyện hàng ngày quyết định đến 20% chiều cao của trẻ. Việc tập luyện, rèn luyện thể dục thể thao hàng ngày giúp nâng cao thể chất của trẻ, giúp trẻ nhanh nhẹn và năng động hơn. Đồng thời việc duy trì rèn luyện hàng ngày còn giúp các khớp xương cứng cáp, dẻo dai và phát triển 1 cách toàn diện, từ đó giúp gia tăng chiều cao của trẻ.

Một số bộ môn rèn luyện thể chất có lợi cho chiều cao của trẻ là: Bóng rổ, cầu lông, xà đơn, nhảy dây hoặc bơi lội.

Các bậc phụ huynh nên tạo điều kiện cho trẻ rèn luyện đều đặn hàng ngày, duy trì cường độ vừa phải tránh quá sức và cần phải khởi động kỹ trước khi vận động để tránh tổn thương.

Vận động, tập luyện thể dục thể thao giúp tăng trưởng chiều cao ở trẻ em

2.3. Ngủ đúng giờ và đủ giấc

Khoa học đã chứng minh, giấc ngủ có vai trò vô cùng quan trọng trong việc tăng trưởng và phát triển chiều cao. Khi ngủ sâu giấc cơ thể sẽ tiết ra hormon tăng trưởng, kích thích sự tăng sinh của các khớp nối của xương từ đó giúp thúc đẩy phát triển chiều cao. Thời điểm lý tưởng để trẻ phát triển chiều cao là từ 23 giờ đến đến 1 giờ sáng. Do đó các bậc phụ huynh cần thiết lập 1 thời gian biểu sinh hoạt hợp lý, cho bé ngủ trước 10 giờ tối để tạo điều kiện cho bé phát triển tối đa chiều cao.

Bên cạnh đó chất lượng của giấc ngủ cũng cần phải được lưu ý, bố mẹ nên thiết kế chỗ ngủ cho bé rộng rãi, thoải mái, hạn chế tối đa tiếng ồn trong khung giờ ngủ của con.

2.4. Sử dụng các sản phẩm hỗ trợ chiều cao

Sử dụng các sản phẩm bổ trợ để giúp tăng chiều cao ở trẻ đã không còn quá xa lạ với người dân Việt Nam. Các chế phẩm giúp tăng chiều cao thường có thành phần chính là Calci, Vitamin D, Vitamin K2, Protein,... Các sản phẩm này giúp hỗ trợ cải thiện độ rắn chắc cho khung xương, tăng mật độ xương hạn chế nguy cơ xốp xương, đồng thời hõ trợ kích thích sự phát triển của các khớp nối để giúp trẻ tăng trưởng tối ưu về chiều cao.

Tuy nhiên khi lựa chọn các chế phẩm bổ sung cho con, các bậc phụ huynh cần lưu ý lựa chọn sản phẩm chính hãng, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng tránh “tiền mất tật mang”.

3. Những yếu tố ảnh hưởng tiêu cực đến chiều cao của trẻ

3.1. Môi trường ô nhiễm

Môi trường ngày càng ô nhiễm, kết hợp với việc phải hút thuốc lá thụ động từ phụ huynh, mầm bệnh trong không khí tạo ra nhiều tác động tiêu cực đến sức khỏe của trẻ. Từ đó dễ hình thành các bệnh lý mãn tính (hen suyễn, viêm phế quản mạn,..), khiến cho việc phát triển chiều cao của trẻ bị hạn chế. 

Bên cạnh đó việc sử dụng kháng sinh, chống viêm trong điều trị các bệnh lý hô hấp cũng có thể ảnh hưởng đến sự hấp thu Calci, các vi chất của trẻ từ đó gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển thể chất, chiều cao.

3.2. Dậy thì sớm so với lứa tuổi

Dậy thì sớm được hiểu là tình trạng trẻ dậy thì trước lứa tuổi quy định, trước 8 tuổi ở trẻ trai và trước 9 tuổi ở trẻ gái. Trẻ bị dậy thì sớm trong giai đoạn đầu cơ thể sẽ sản xuất ồ ạt hormon tăng trưởng khiến trẻ cao lên rất nhanh, tuy nhiên sau đó các đầu sụn xương nhanh chóng bị đóng lại khiến trẻ rất khó để cao thêm. Do đó các trẻ dậy thì sớm thường thấp còi hơn các bạn cùng trang lứa.

3.3. Trẻ bị thừa cân béo phì có thể ảnh hưởng đến chiều cao

Sử dụng nhiều thực phẩm “rác”, chế độ ăn uống thiếu khoa học là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến béo phì. Trẻ thừa cân béo thì thường có xu hướng cao lớn hơn các bạn cùng trang lứa, tuy nhiên khi đến tuổi dậy thì, chiều cao sẽ ngừng phát triển, khiến cho trẻ có nguy cơ cao thấp hơn các bạn khác. 

3.4. Chế độ ăn kiêng thiếu khoa học

Do tâm lý tuổi dậy thì, nên trẻ có xu hướng sợ béo, do đó nhiều trẻ đã tìm đến phương pháp ăn kiêng, giảm cân thiếu khoa học. Việc cắt giảm tinh bột, đường một số nhóm chất có thể khiến cơ thể mất cân bằng dinh dưỡng, ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển chiều cao.

Để trẻ cao lớn và khỏe mạnh thì chế độ rèn luyện, ăn uống đóng 1 vai trò vô cùng quan trọng. Do đó các bậc phụ huynh cần nắm bắt được các giai đoạn phát triển của con, đa dạng hóa nguồn thực phẩm và chú trọng cân bằng dinh dưỡng để trẻ phát triển toàn diện về thể chất và chiều cao.