Bổ sung Vitamin B1 đúng cách, hiệu quả và an toàn

1. Vitamin B1 là gì?

Vitamin B1 hay còn được biết đến với danh pháp khoa học là Thiamine. Vitamin B1 là 1 hợp chất hữu cơ không màu và có công thức hóa học phức tạp, hoạt chất có thể hòa tan tốt trong nước nhưng không hòa tan được trong cồn, đồng thời dễ bị thủy phân ở nhiệt độ cao. 

Cơ thể không dự trữ được Thiamine, tuy nhiên khi được hấp thu chúng sẽ tập trung chủ yếu vào trong mô cơ. 

Cấu trúc hóa học của Vitamin B1

2. Vai trò của Vitamin B1 đối với cơ thể

Vitamin B1 có tác dụng gì? Thiamine có khả năng chống Oxy hóa, tham gia vào quá trình sản sinh hồng, giúp điều chỉnh nhân thức và tâm trạng. Ngăn ngừa tình trạng xơ vữa động mạch, giúp tạo ra năng lượng và giải độc. 

Vitamin B1 rất cần thiết cho sự tăng trưởng và phát triển của cơ thể, giúp hoạt động của hệ thống tim mạch, tiêu hóa, thần kinh diễn ra bình thường. Hoạt chất đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển hóa Glucose nội bào, đồng thời có nhiệm vụ chuyển hóa Carbohydrate và chất béo thành năng lượng để cơ thể sử dụng.

Thiếu Vitamin B1 có thể dẫn đến tình trạng chết các tế bào thần kinh có chọn lọc, từ đó có thể gây ảnh hưởng đến trí nhớ và tạo thành những tổn thương ở não bộ. 

3. Biểu hiện và ảnh hưởng của việc thiếu hụt Vitamin B1

Thiếu hụt Vitamin B1 là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng chán ăn, cơ thể mệt mỏi,... dưới đây là một số biểu hiện thường thấy:

• Ảnh hưởng đến vị giác, gây chán ăn.

• Cơ thể mệt mỏi: Vitamin B1 chịu trách nhiệm chuyển hóa Carbohydrate và chất béo thành năng lượng, thiếu B1 sẽ khiến cơ mệt mỏi, uể oải. 

• Ảnh hưởng đến tâm trạng, gây cáu kỉnh, cảm giác kích động hoặc khó chịu.

• Thiếu Vitamin B1 có thể ảnh hưởng đến các dây thần kinh vận động, gây tổn thương hệ thống thần kinh.

• Thiếu hụt Vitamin B1 là nguyên nhân chính gây ra bệnh Beriberi, với biểu hiện điển hình là tê phù, mất cảm giác ở lòng bàn chân và tay, lú lẫn, khó nói,... 

• Hoạt động của hệ thống dây thần kinh ngoại biên phụ thuộc rất nhiều vào Vitamin B1, khi bị thiếu hụt, sẽ tạo thành những tổn thương tại đây, từ đó gây ra cảm giác nhói buốt, ở các chi. 

• Gây ảnh hưởng đến hoạt động của dây thần kinh thị giác, điều này có thể dẫn đến tình trạng suy giảm thị lực, nhìn mờ, thậm chí là mất thị lực (trong trường hợp nghiêm trọng).

• Thiếu Vitamin B1 còn có thể gây ra mê sảng và suy giảm nhận thức. Trong những trường hợp nghiêm trọng, thiếu B1 còn có thể gây ra hội chứng Wernicke-Korsakoff (hội chứng gây ra tình trạng lú lẫn, mê sảng, ảo giác).

Bệnh Beriberi gây ra do thiếu Vitamin B1

4. Những đối tượng có nguy cơ cao bị thiếu hụt Vitamin B1

4.1. Người lạm dụng rượu bia, người nghiện rượu lâu năm

Những người thường xuyên lạm dụng rượu bia, người nghiện rượu lâu năm là nhóm đối tượng có nguy cơ thiếu hụt Thiamin hàng đầu. Nguyên nhân chính gây ra tình trạng này là do rượu làm giảm hấp thu B1 ở đường tiêu hóa, đồng thời gây giảm dự trữ chất này trong gan. Ngoài ra những người nghiện rượu thường có chế độ ăn uống thất thường, không bổ sung đầy đủ các dưỡng chất thiết yếu trong đó có cả B1.

4.2. Người già

Chế độ ăn uống không đầy đủ, cơ thể bị già hóa khiến cho quá trình hấp thu B1 bị cản trở, mắc nhiều bệnh mạn tính, sử dụng nhiều loại thuốc tây y là những nguyên nhân chính gây thiếu hụt B1 ở người cao tuổi.

4.3. Thai phụ và bà mẹ cho con bú

Thai phụ thường gặp phải tình trạng ốm nghén, khiến việc bổ sung các dưỡng chất bằng thực phẩm bị ảnh hưởng và gián đoạn, trong đó có cả Vitamin B1. Mặt khác, khi mang thai người mẹ còn phải vừa đáp ứng nhu cầu của cơ thể vừa phải cung cấp B1 cho thai nhi, nên nhu cầu về B1 sẽ tăng cao.

Bà mẹ cho con bú cũng rất dễ bị thiếu Vitamin B1 do thai nhi sẽ lấy các chất dinh dưỡng thông qua sữa mẹ.

Người già, thai phụ, phụ nữ đang cho con bú, người nghiện rượu dễ bị thiếu hụt Vitamin B1

5. Bổ sung Vitamin B1 đúng cách theo từng nhóm tuổi

Nhu cầu về Vitamin B1 sẽ tùy thuộc vào từng nhóm đối tượng, tuổi tác và giới tính. Thông thường nhu cầu về B1 ở nữ giới sẽ cao hơn ở nam giới, và cao nhất trong thời kỳ mang thai và cho con bú. 

Trẻ nhũ nhi

• Trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi cần bổ sung khoảng 0,2mg Vitamin B1/ngày.

• Trẻ nhỏ từ 7 tháng tuổi đến 12 tháng tuổi cần bổ sung khoảng 0,3mg Vitamin B1/ngày.

Trẻ nhỏ

• Trẻ nhỏ từ 1 tuổi đến 3 tuổi cần bổ sung khoảng 0,5mg Vitamin B1/ngày.

• Trẻ nhỏ từ 4 tuổi đến 8 tuổi cần bổ sung khoảng 0,6mg Vitamin B1/ngày.

• Trẻ nhỏ từ 9 tuổi đến 13 tuổi cần bổ sung khoảng 0,9mg Vitamin B1/ngày.

Thành thiếu niên từ 14 tuổi trở lên và người trưởng thành

• Nam giới từ 14 tuổi trở lên: Nhu cầu của nhóm tuổi này là 1,2mg Vitamin B1/ngày.

• Nữ giới từ 14 tuổi đến 18 tuổi cần bổ sung khoảng 1mg Vitamin B1/ngày.

• Nữ giới từ đủ 19 tuổi trở lên cần bổ sung khoảng 1,1mg/ngày.

• Thai phụ và bà mẹ cho con bú cần bổ sung khoảng 1,4mg đến 1,5mg Vitamin B1/ngày.

6. Bổ sung Vitamin B1 an toàn và đúng cách

Nguồn bổ sung Vitamin B1 chính là từ thực phẩm, trong trường hợp bị chẩn đoán là thiếu hụt Vitamin B1, hoặc có nghi ngờ thiếu hụt thì có thể bổ sung thêm bằng các chế phẩm bảo vệ sức khỏe. 

6.1. Bổ sung qua đường ăn uống

Vitamin B1 có trong thực phẩm nào? có lẽ là thắc mắc của rất nhiều người. Do cơ thể không thể tự sản sinh và tổng hợp được B1 nên để đáp ứng nhu cầu của cơ thể, thì cần phụ thuộc vào nguồn thực phẩm bên ngoài, dưới đây là những loại thực phẩm giàu Vitamin B1:

• Yến mạch, các loại ngũ cốc nguyên cám hoặc bánh mì.

• Các loại rau xanh ăn lá: Rau bina, rau diếp Romaine, bông cải xanh, xà lách và rau diếp ngô,... 

• Sữa và các chế phẩm từ sữa như phô mai, váng sữa,... cũng là nguồn bổ sung Vitamin B1 dồi dào.

• Gan và nội tạng động vật rất giàu các Vitamin nhóm B, đặc biệt là Vitamin B1.

• Cá biển và các loại hải sản: Cá hồi, cá thu, hàu biển, trai và hến.

• Các loại hạt như: Macca, đậu phộng, đỗ đen,...

• Các loại cây họ đậu.

• Thịt lợn, thịt bò cũng là nguồn bổ sung Vitamin B1 dồi dào.

Một số loại thực phẩm giàu Vitamin B1

6.2. Bổ sung B1 bằng các loại thực phẩm hỗ trợ

Bổ sung Vitamin B1 bằng thực phẩm là 1 lựa chọn tối ưu và an toàn nhất. Tuy nhiên đối với những người có nhu cầu cao, hoặc đang bị thiếu hụt Vitamin B1 thì có thể lựa chọn những loại viên uống bổ sung Vitamin B1.

Bổ sung B1 trực tiếp bằng đường uống, giúp chúng ta kiểm soát được liều lượng nạp vào cơ thể, các hoạt chất giải phóng nhanh nên đáp ứng ngay lượng B1 đang bị bị thiếu hụt. Đặc biệt phù hợp với những người có chế độ ăn uống thiếu khoa hoặc thất thường và người đang có nhu cầu cao.

Nên uống Vitamin B1 trước hay sau ăn? Do Vitamin B1 là 1 loại Vitamin tan trong nước nên cần sử dụng các chế phẩm bổ sung trước bữa ăn khoảng 30 phút để có thể hấp thu dễ dàng hơn. 

Thiếu hụt Vitamin B1 có thể gây ra nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, do đó bạn cần phải chú ý đến chế độ ăn uống hàng ngày. Trong trường hợp được chỉ định bổ sung Vitamin B1 bằng đường uống thì cần tuân thủ liều lượng mà bác sĩ chỉ định, không tự ý tăng giảm liều, đồng thời kết hợp với việc thay đổi chế độ ăn uống và sinh hoạt để đạt được hiệu quả tối ưu.