Bạn có lo ngại về bệnh gây ra do thiếu vitamin C?

1. Bệnh scorbut

Câu trả lời điển hình cho câu hỏi “thiếu vitamin C gây bệnh gì?” chính là: Bệnh scorbut. Trên thực tế, đây là một hội chứng lâm sàng do thiếu vitamin C lần đầu tiên được báo cáo vào năm 1550 trước Công nguyên. Hippocrates - cha đẻ của ngành y học đã gọi căn bệnh này là "viêm hồi tràng" với mô tả, “miệng có cảm giác khó chịu; nướu bị tách ra khỏi răng; máu chảy ra từ lỗ mũi và lở loét ở chân”. Vào những năm 1700, Hải quân Hoàng gia Anh đã xác định việc tiêu thụ chanh và cam giúp thuyên giảm căn bệnh này. 

Dấu hiệu ban đầu của scorbut tương đối mờ nhạt, bao gồm mệt mỏi, chán ăn, cáu gắt,... Sau 1-3 tháng, cơ thể sẽ xuất hiện các triệu chứng rõ ràng hơn như xuất huyết dưới da, chảy máu chân răng, viêm nướu, tức ngực,... Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh nhân sẽ gặp các biến chứng nghiêm trọng như xuất huyết bên trong cơ thể, suy nội tạng, hôn mê, mê sảng thậm chí là tử vong.

Và mặc dù có các triệu chứng trầm trọng, scorbut lại khá đơn giản để điều trị - đó chính là điều trị tiệt căn: Bổ sung vitamin C. Với những người đang có những dấu hiệu nhẹ, có thể tăng thực phẩm chứa vitamin C như ổi, cam, súp lơ xanh,... vào khẩu phần ăn, kết hợp thêm các thực phẩm bổ sung nếu cần. Trong trường hợp bệnh của bạn đã có diễn biến nặng, cần đến khám bác sĩ đề được kê dược phẩm chứa vitamin C với hàm lượng phù hợp, cũng như kết hợp điều trị triệu chứng. 

Điều trị Scorbut bằng cách bổ sung vitamin C

2. Thiếu máu do thiếu sắt

Vitamin C đã được chứng minh là giúp tăng cường hấp thu sắt. Hàm lượng vitamin C thấp có thể góp phần gây thiếu máu do thiếu sắt bởi làm giảm sự hấp thụ sắt từ thực phẩm có nguồn gốc thực vật và làm gián đoạn đến quá trình chuyển hóa sắt. Do đó, thiếu vitamin C và thiếu máu do thiếu sắt thường song hành cùng nhau. 

Triệu chứng điển hình và dễ nhận biết của bệnh này là vàng da, niêm mạc. Một triệu chứng dễ phát hiện khác đó là khó thở. Lý giải cho điều này, khoa học đã chỉ ra rằng sắt là thành phần không thể thiếu của hemoglobin - bộ phận cho phép các tế bào hồng cầu của bạn vận chuyển oxy đi khắp cơ thể. Khi thiếu sắt, lượng hemoglobin sẽ giảm, nồng độ oxy cũng thấp theo. Điều này có nghĩa là các bộ phận trong cơ thể sẽ không nhận đủ oxy để thực hiện các hoạt động bình thường. Do đó, nhịp thở sẽ tăng lên khi cơ thể cố gắng lấy thêm oxy ở bên ngoài.

Mặc dù thiếu vitamin C có thể dẫn đến thiếu máu do thiếu sắt, nhưng không phải trường hợp bị thiếu máu do thiếu sắt nào cũng là do thiếu vitamin C. Vì vậy nếu nghi ngờ gặp tình trạng này, hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán cụ thể. 

3. Da khô, hư tổn

Với phái đẹp, câu trả lời gây lo ngại nhất cho câu hỏi: “Thiếu vitamin C gây bệnh gì?” chắc chắn là da khô, hư tổn. Vitamin C giữ cho làn da khỏe mạnh bằng cách bảo vệ da khỏi quá trình oxy hóa do ánh nắng mặt trời và việc tiếp xúc với các chất ô nhiễm như khói thuốc lá, bụi bẩn. Nó cũng thúc đẩy quá trình sản xuất collagen, giúp làn da luôn căng bóng và trẻ đẹp. Hấp thụ nhiều vitamin C có liên quan đến cải thiện làn da khỏe mạnh hơn, trong khi lượng hấp thụ ít hơn có liên quan đến việc tăng 10% nguy cơ gây khô, lão hoá da.

Vitamin C giữ cho làn da khỏe mạnh bằng cách bảo vệ da khỏi oxy hóa 

Không chỉ vậy, thiếu vitamin C còn gây xuất huyết dưới da. Nó xảy ra khi các mạch máu dưới da bị vỡ, khiến máu rò rỉ ra các khu vực xung quanh, tạo thành những vết bầm tím. Nguyên nhân đến từ việc giảm sản xuất collagen trong cơ thể do không đủ vitamin C, làm thành mạch kém bền và bị vỡ, ngay cả khi không bị chịu bất cứ tác động nào.

4. Các bệnh viêm và nhiễm khuẩn

Với hệ miễn dịch, vitamin C đóng vai trò quan trọng, giúp tăng tạo interferon, làm giảm nhạy cảm của cơ thể với histamin, chống stress nên giúp tăng sức đề kháng cho cơ thể. Vì vậy, thiếu vitamin C tạo điều kiện thuận lợi cho virus, vi khuẩn xâm nhập, gây nên các bệnh viêm nhiễm. 

Cùng với đó, vitamin C là chất oxy hoá tan trong nước. Nó giúp ngăn ngừa tổn thương tế bào bằng cách vô hiệu hóa các gốc tự do có thể gây ra oxy hóa và viêm nhiễm - 2 tác nhân có mối liên hệ mật thiết với các bệnh mạn tính như bệnh tim, đái tháo đường. Vì vậy, thiếu vitamin C góp phần tăng nguy cơ mắc những bệnh này.

5. Bệnh về xương

Nhắc đến vi chất ảnh hưởng đến sức khoẻ xương, ta thường nghĩ đến canxi và vitamin D. Nhưng trên thực tế, các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng vitamin C đóng một vai trò quan trọng trong việc hình thành xương, bởi nó tham gia tạo collagen và một số thành phần khác tạo nên mô liên kết ở xương, vì vậy sự thiếu hụt có thể làm tăng tốc độ mất xương.

Với trẻ em, tình trạng này có thể bị ảnh hưởng đặc biệt khi thiếu vitamin C, vì chúng vẫn đang tăng trưởng và phát triển. Chính vì vậy, bổ sung vitamin C ngay từ khi còn bé là điều cần thiết với trẻ nhỏ.

6. Bổ sung vitamin C bao nhiêu là đủ?

Lượng khuyến nghị hàng ngày đối với vitamin C là 90 mg đối với nam và 75 mg đối với nữ. Những người hút thuốc nên tiêu thụ thêm 35 mg mỗi ngày, vì thuốc lá làm giảm sự hấp thụ vitamin C và tăng khả năng sử dụng chất dinh dưỡng của cơ thể.

Các thực phẩm giàu vitamin C là quả anh đào, ổi, họ nhà cam, vải thiều, đu đủ, bông cải xanh,... Nếu những thực phẩm này không thường xuyên có trong chế độ dinh dưỡng của bạn, hãy cân nhắc bổ sung vitamin C qua thực phẩm bổ sung.

Vitamin C có nhiều trong các loại quả thuộc họ cam và quả mọng

Bài viết đã cung cấp kiến thức trả lời cho câu hỏi “thiếu vitamin c gây bệnh gì?” Rất mong đây sẽ là những thông tin bổ ích giúp bạn chăm sóc sức khỏe bản thân và gia đình.