Nguyên nhân cảm cúm và những điều bạn cần biết

1. Thông tin cơ bản về bệnh cúm mà bạn nên biết

Cảm cúm hay cúm là tình trạng mà bất kỳ ai trong chúng ta đều từng trải qua ít nhất một lần trong đời. Để tìm ra nguyên nhân cảm cúm và cách phòng ngừa hiệu quả, trước hết cần phải biết khái niệm bệnh cúm là gì.

Bệnh cúm là một dạng nhiễm trùng đường hô hấp xuất hiện do virus cúm (Influenza virus) gây nên, dẫn đến các triệu chứng như ho, sổ mũi, đau họng, hắt hơi, sốt cao…

Căn bệnh này có thể dễ dàng bắt gặp ở mọi lứa tuổi, từ người lớn đến trẻ em. Tùy từng trường hợp mà bệnh cúm sẽ biến mất nhanh chóng hoặc có thể gây nên những biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt với những đối tượng đã mắc bệnh phổi, thiếu máu, các bệnh liên quan đến chuyển hoá, phụ nữ có thai, trẻ em dưới 5 tuổi và người trên 65 tuổi.

Các biến chứng có thể xuất hiện khi bị cảm cúm bao gồm: viêm tai giữa, viêm xoang, viêm phổi, viêm phế quản cấp hoặc mạn tính, thậm chí có thể dẫn đến tử vong ở những người bội nhiễm sau cúm.

Trẻ bị cảm cúm có thể gây ra một số biến chứng nghiêm trọng

2. Các nguyên nhân cảm cúm - Tại sao bạn mắc bệnh cúm?

Dù bệnh cúm có thể xuất hiện trên mọi đối tượng, nhưng tại sao có những người mắc bệnh cúm nhiều lần trong năm, nhưng lại có người cả năm không có dấu hiệu bị cảm cúm tấn công. Cùng tìm hiểu nguyên nhân cảm cúm để biết vì sao bạn thường xuyên bị căn bệnh này tấn công, từ đó có biện pháp phòng tránh hiệu quả.

2.1. Do virus cúm

Chắc hẳn nhiều người trong chúng ta đều biết, bệnh cúm là do các virus cúm tấn công vào mũi, họng và phổi. Virus cúm thường hoạt động mạnh nhất vào những tháng lạnh trong năm, vì thế mùa đông là thời điểm dễ mắc bệnh cúm nhất trong năm.

Virus cúm - Nguyên nhân gây bệnh cảm cúm có thể biến đổi liên tục và dễ hình thành các chủng virus mới qua mỗi năm. Vì thế, dù bạn đã từng bị cúm hoặc tiêm vaccine phòng cúm, thì cơ thể chỉ có thể tạo ra các kháng thể chống lại các chủng virus nhất định. Đây cũng là lý do khiến bạn vẫn có thể bị cúm nhiều lần trong đời.

Tuy nhiên, nếu bạn mắc các chủng virus cúm tương tự với chủng đã từng mắc hoặc tiêm vaccine thì kháng thể có thể làm giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh, nhưng nồng độ kháng thể sẽ suy giảm dần theo thời gian.

Hiện nay, các nhà khoa học đã tìm thấy trên 100 loại virus cúm khác nhau, trong đó được phân làm 4 chủng với tên gọi A, B, C, D như sau:

• Virus chủng cúm A và B là hai chủng virus cúm thường gặp nhất trên người.

• Chủng virus cúm C gây bệnh nhẹ hơn và thường không có triệu chứng

• Chủng virus cúm D không gây bệnh ở người mà chủ yếu ảnh hưởng đến gia súc.

Các nhà khoa học đã tìm ra hơn 100 loại virus gây bệnh cúm

2.2. Bị cúm do lây truyền

Về bản chất, cơ thể bị nhiễm cúm là do sự xâm nhập và tấn công của virus vào hệ hô hấp. Bạn có thể bị nhiễm cúm thông qua các con đường sau:

• Nhiễm cúm do lây truyền từ người này sang người khác qua đường không khí: Khi một người mang virus cúm ho, hắt hơi hoặc nói chuyện sẽ tạo ra các giọt bắn mang virus. Những người tiếp xúc gần có thể bị những giọt bắn này rơi vào miệng hoặc mắt, hay hít phải chúng vào mũi và bị lây bệnh.

• Do tiếp xúc với vật trung gian mang mầm bệnh: Đây cũng là nguyên nhân gây cảm cúm bạn cần chú ý để phòng tránh. Vì khi vô tình chạm vào các bề mặt hoặc đồ vật có chứa virus như tay nắm cửa, bút viết, bàn phím, điện thoại… sau đó đưa lên mắt, mũi, miệng của chính mình cũng khiến bạn bị lây bệnh.

Virus cúm có thể sống bao lâu ở môi trường bên ngoài? Bản chất của virus là một loại protein nên dễ bị bất hoạt bởi ánh nắng mặt trời, tia tử ngoại và bị tiêu diệt bởi các hóa chất như cồn, formol, thuốc tẩy…

Ở môi trường bên ngoài, virus có thể tồn tại hàng giờ, nhất là khi trời lạnh và độ ẩm thấp. Ở nhiệt độ từ 0-4 độ C virus cúm có thể sống được vài tuần.

Người bị cúm có thể lây virus cho người khác trước khi biết mình mắc bệnh, họ sẽ bắt đầu lây bệnh trong khoảng một ngày trước khi có dấu hiệu cúm cho đến khoảng 5-7 ngày sau. Thời điểm dễ lây bệnh nhất là trong 3-4 ngày đầu tiên sau khi khởi phát triệu chứng.

Bàn tay có thể là trung gian lây bệnh cảm cúm cho trẻ

2.3. Các yếu tố nguy cơ gây bệnh cúm

Ngoài những nguyên nhân gây bệnh cúm đã đề cập ở trên, thì một số yếu tố có thể khiến bạn hay bị mắc cúm hơn so với người khác, cụ thể như sau:

• Tuổi tác: Trẻ nhỏ dưới 5 tuổi, đặc biệt là trẻ dưới 6 tuổi và người lớn trên 65 tuổi là những đối tượng dễ có nguy cơ mắc bệnh cảm cúm cao hơn.

• Môi trường sống và làm việc: Những người sống và làm việc ở khu vực ô nhiễm môi trường, ẩm thấp, chật chội dễ có nguy cơ mắc bệnh cảm cúm cao hơn.

•  Sức đề kháng bị suy giảm: Người đang điều trị ung thư, sử dụng thuốc chống thải ghép nội tạng, sử dụng corticoid trong thời gian dài, mắc bệnh HIV/AIDS… sẽ khiến hệ thống miễn dịch bị suy yếu và virus cúm dễ dàng xâm nhập hơn.

• Người mắc bệnh lý mạn tính: Những người mắc các bệnh mạn tính như COPD, hen suyễn, bệnh lý tim mạch, tiểu đường, suy gan, suy thận có nguy cơ dễ mắc bệnh cúm do các chức năng trong cơ thể bị suy giảm, đồng thời các biến chứng cúm có thể xuất hiện nhiều ở các nhóm đối tượng này.

Chính vì thế, các nhóm đối tượng dễ có nguy cơ mắc bệnh cúm nên có biện pháp phòng tránh, nâng cao sức đề kháng của bản thân để chống lại những nguyên nhân cảm cúm.

3. Phòng ngừa bệnh cảm cúm như thế nào?

Hiểu rõ nguyên nhân gây bệnh cảm cúm là do virus cúm xâm nhập vào cơ thể thông qua đường hô hấp thì cách tốt nhất để phòng bệnh cúm là tiêm vaccine ngừa virus cúm định kỳ hàng năm để kích thích quá trình cơ thể tạo ra kháng thể chống lại virus và giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) khuyến nghị nên tiêm phòng hàng năm cho tất cả mọi người từ 6 tháng tuổi trở lên. Bởi vì kháng thể của virus cúm trong cơ thể sẽ suy giảm dần theo thời gian, vì thế bạn cần tiêm nhắc lại virus cúm hàng năm.

Ngoài ra, để phòng ngừa nguyên nhân cảm cúm, bạn nên duy trì một thói quen tốt sau đây nhằm ngăn chặn sự lây lan của virus:

• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng hoặc dung dịch rửa tay khô, đặc biệt sau khi đi vệ sinh, sau khi ho hoặc hắt hơi, trước khi ăn và chế biến thức ăn.

• Che mũi, miệng bằng khăn giấy khi ho hoặc hắt hơi, sau đó bỏ vào thùng rác có nắp đậy. Nếu không có sẵn khăn giấy, bạn nên ho hoặc hắt hơi vào vùng khuỷu tay, chứ không phải dùng bàn tay che mũi và miệng.

• Hạn chế tiếp xúc với người đang bị cảm cúm hoặc đeo khẩu trang khi cần tiếp xúc gần với người bệnh.

• Không dùng chung cốc, dụng cụ ăn uống với người khác.

• Hạn chế ra ngoài khi đang bị cúm.

• Nên cách ly người bị cúm trong phòng riêng nếu trong gia đình có các đối tượng có nguy cơ lây nhiễm cao như người già, trẻ em, người có sức đề kháng bị suy yếu…

Hướng dẫn trẻ rửa tay thường xuyên để ngăn ngừa nguyên nhân gây cảm cúm

Trên đây là các thông tin liên quan đến nguyên nhân cảm cúm. Hy vọng qua bài viết đã giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân gây bệnh cúm và các đối tượng dễ bị virus cúm tấn công. Từ đó tìm ra các biện pháp phòng bệnh hiệu quả, giúp bảo vệ sức khoẻ của bản thân và mọi người xung quanh.