Cách phòng viêm thanh khí phế quản ở trẻ em thế nào mới đúng?

1. Bệnh viêm thanh khí phế quản ở trẻ em là bệnh gì?

Viêm thanh khí phế quản là loại bệnh chủ yếu do virus gây ra tình trạng sưng thanh quản (larynx) và sưng khí quản (trachea). Do đó nó làm cho đường hô hấp hẹp lại khiến trẻ bị khó thở hơn. Trẻ em bị viêm thanh khí phế quản thường có triệu chứng ho khan, gằn tiếng và có thể phát ra tiếng rít bổng ồn ào khi hít vào (thở rít).

Trẻ bị viêm thanh khí phế quản thường trong độ tuổi từ 3 tháng đến 5 tuổi, thường gặp nhất ở trẻ 2 tuổi và bé trai có nguy cơ mắc bệnh hơn bé gái. Bệnh này xảy ra chủ yếu vào cuối mùa thu đến mùa đông. Viêm thanh khí phế quản có thể tái phát trong độ tuổi từ 3 – 6 tuổi và khoảng 15% bệnh nhi có tiền sử gia đình mắc bệnh.

2. Các dạng viêm thanh khí phế quản ở trẻ

Viêm thanh khí phế quản ở trẻ thường gặp là do các virus gây bệnh có thể lây lan từ người bệnh sang người lành. Ngoài ra bệnh thường tái phát do nhiều yếu tố khác nhau.

2.1. Bệnh viêm thanh khí phế quản ở trẻ em do virus gây ra

Viêm thanh khí phế quản ở trẻ em thường do virus gây ra bao gồm virus đường hô hấp syncytial (RSV), virus parainfluenza, virus cúm, adenovirus, rhinovirus và coronavirus. 

Những virus này có thể xâm nhập vào đường hô hấp của trẻ, gây viêm nhiễm và làm tắc nghẽn đường thở, dẫn đến triệu chứng ho, khó thở, nghẹt mũi, đờm và sốt. Trẻ em có nguy cơ cao bị viêm thanh khí phế quản do virus, đặc biệt là trẻ dưới 2 tuổi, trẻ sinh non, trẻ suy dinh dưỡng hoặc có hệ miễn dịch yếu. 

Đa phần trẻ bị viêm thanh khí phế quản do virus sẽ thấy sốt nhẹ, có trường hợp sốt cao lên đến 40 độ C.

Việc phòng ngừa viêm thanh khí phế quản do virus có thể được thực hiện bằng cách giữ vệ sinh cho trẻ và môi trường sống sạch sẽ khô ráo. Ba mẹ cần đảm bảo cho trẻ được tiêm phòng đầy đủ và tránh tiếp xúc với người bệnh hoặc chất kích thích đường hô hấp.

Trẻ bị viêm thanh khí phế quản do virus parainfluenza gây ra

2.2. Viêm thanh khí phế quản ở trẻ em do co thắt cơ trơn

Viêm thanh khí phế quản ở trẻ em do co thắt cơ trơn là một loại bệnh viêm đường hô hấp cấp tính. Bệnh này thường xảy ra khi các cơ trơn trong đường hô hấp của trẻ bị co thắt và làm tắc nghẽn đường thở. Các triệu chứng của viêm thanh khí phế quản do co thắt cơ trơn bao gồm ho, khó thở và cảm giác khó chịu trong ngực.

Nguyên nhân của viêm thanh khí phế quản do co thắt cơ trơn có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau bao gồm:

• Viêm nhiễm đường hô hấp như: Các bệnh đường hô hấp như cảm lạnh, cúm, ho, viêm phế quản, viêm amidan, viêm họng, viêm phổi.

• Dị ứng như: Dị ứng phấn hoa, bụi nhà, lông thú cưng hoặc thức ăn, cũng có thể gây co thắt cơ trơn và làm tắc nghẽn đường hô hấp.

• Tiếp xúc với hóa chất: Trẻ em có thể phản ứng với hóa chất trong không khí, trong đó chất gây co thắt phế quản có thể gây ra viêm thanh khí phế quản do co thắt cơ trơn.

Trẻ bị bệnh viêm thanh khí phế quản thường bị ho khan, thở rít 

3. Cách chẩn đoán bệnh viêm thanh khí phế quản ở trẻ em

Các bác sĩ chẩn đoán bệnh viêm thanh khí phế quản thông qua khám lâm sàng (dấu hiệu lâm sàng) và dựa trên các xét nghiệm cận lâm sàng.

3.1. Dựa trên dấu hiệu lâm sàng

Bệnh viêm thanh khí phế quản thường có nhiều triệu chứng khác nhau, bác sĩ sẽ dựa trên các biểu hiện này để đưa ra các chẩn đoán bệnh ban đầu.

• Các triệu chứng lâm sàng thay đổi theo tuổi, mức độ nặng và nguyên nhân gây bệnh.

• Trẻ lớn thường có triệu chứng đau họng, khàn tiếng, mất tiếng

• Trẻ nhỏ tỷ lệ mắc bệnh cao hơn do dễ mẫn cảm hơn, đường thở hẹp và có cấu trúc khác biệt so với người lớn. Các triệu chứng thường nặng, vật vã, li bì, hạch cổ to, sốt, khó nuốt, nôn, họng đau và khô, ho ông ổng

• Các biểu hiện lâm sàng gây ra do hiện tượng phù nề thanh quản, khí quản gây tắc nghẽn đường hô hấp, phù nề dây thanh âm.

• Khám hô hấp: Trẻ có tiếng thở rít khi hít vào. Trường hợp bệnh nặng có thể có dấu hiệu suy hô hấp.

3.2. Xét nghiệm cần thực hiện

Các xét nghiệm thường được bác sĩ chỉ định khi chẩn đoán bệnh viêm thanh khí phế quản ở trẻ nhỏ bao gồm:

• Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu để xác định sự hiện diện của nhiễm trùng hoặc dấu hiệu viêm.

• Chụp X-quang phổi: X-quang phổi có thể cho thấy dấu hiệu của bệnh viêm thanh khí phế quản như các vệt sáng trên hình ảnh.

• Lấy mẫu dịch khí phế quản: Nếu bác sĩ nghi ngờ có vi khuẩn gây bệnh, họ có thể lấy khí phế quản để xác định vi khuẩn gây bệnh.

Trẻ xuất hiện mệt mỏi, khó thở khi mắc bệnh ở mức độ nặng

4. Các biện pháp phòng tránh viêm thanh khí phế quản ở trẻ em 

Mặc dù đa phần các trường hợp viêm thanh khí phế quản không quá nguy hiểm, nhưng nó sẽ gây cảm giác khó chịu cho trẻ và vẫn có nguy cơ xuất hiện biến chứng. Vì thế phòng tránh căn bệnh này cho trẻ là việc mà ba mẹ nên chú trọng:

• Tiêm phòng: tiêm vắc-xin phòng cúm, bạch hầu: Viêm phế quản do virus gây ra, nên tiêm phòng các loại vaccine đủ mũi theo lộ trình để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh

• Vệ sinh tay: Dạy trẻ em rửa tay thường xuyên để loại bỏ vi khuẩn và virus, đặc biệt trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, khi về nhà từ nơi đông người

• Đeo khẩu trang: Khi đi ra ngoài hay tiếp xúc với những người bị bệnh, trẻ em cần đeo khẩu trang để giảm thiểu nguy cơ nhiễm bệnh

• Giữ ấm: Đeo quần áo ấm cho trẻ khi ra ngoài, đặc biệt là vào mùa đông, tránh để trẻ bị gió lạnh và mắc bệnh

• Tránh tiếp xúc với người bệnh: Tránh cho trẻ tiếp xúc với những người bệnh ho, viêm phổi, viêm mũi họng để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm

• Tập thể dục và ăn uống đầy đủ dinh dưỡng: Để tăng cường sức đề kháng và tăng khả năng chống lại bệnh tật, trẻ cần tập thể dục và ăn uống đầy đủ dinh dưỡng. Các loại thực phẩm giàu vitamin C, vitamin D và khoáng chất như đậu nành, sữa, hải sản, rau xanh, hoa quả sẽ giúp tăng cường sức đề kháng cho trẻ

• Giảm tiếp xúc với khói thuốc: Khói thuốc có thể làm tổn thương đường hô hấp, khiến trẻ dễ bị nhiễm viêm thanh khí phế quản

• Giảm tiếp xúc với các chất gây dị ứng: Nếu trẻ có tiền sử dị ứng, hãy tránh tiếp xúc với các chất gây dị ứng, ví dụ như bụi nhà, thú cưng, phấn hoa

• Khử trùng đồ chơi và nơi ở: Để tránh vi khuẩn và virus phát tán, hãy khử trùng đồ chơi, nơi ở của trẻ thường xuyên, đặc biệt là khi có trẻ bị bệnh trong gia đình

• Không cho trẻ uống đồ lạnh: Uống đồ lạnh có thể làm tổn thương đường hô hấp, gây viêm thanh khí phế quản

• Sử dụng máy lọc không khí: Sử dụng máy lọc không khí trong phòng của trẻ có thể giúp lọc bỏ vi khuẩn, virus và bụi mịn, giúp không khí trong phòng sạch hơn

Trẻ em nên vệ sinh tay thường xuyên để phòng bệnh

Những biện pháp phòng tránh viêm thanh khí phế quản ở trẻ em trên đây là những điều mà mọi người nên lưu ý để bảo vệ sức khỏe cho trẻ. Nếu trẻ có triệu chứng hoặc có nguy cơ mắc bệnh, hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế để điều trị kịp thời.